Bài học đơn giản từ sách Atomic Habits của James Clear, mà mình cũng đã tự áp dụng hơn 10 năm nay.
Trong sự nghiệp cũng như công việc kinh doanh, có 2 “mode” để bản thân/công ty có thể thay đổi qua lại để hoạt động:
- Explore – khai phá, tìm tòi, thử nghiệm
Đối với bản thân, đó là việc học thêm kĩ năng hoặc công nghệ mới, làm 1 số việc ngoài chuyên môn, thử thách bản thân với project lạ, …
Đối với công ty, đó là việc R&D thêm sản phẩm mới, test thử thị trường niche, trao đổi hợp tác với đối tác mới (thậm chí ngoài ngành).
=> Đây là giai đoạn mình mở rộng năng lực, phạm vi hoạt động của mình ra để không chỉ tự làm mới mà cho mình tìm thêm cơ hội đang ẩn nấp ngoài kia. - Exploit: khai thác, đào sâu, thu hoạch
Đối với bản thân, đó là việc tập trung vào chuyên môn, làm tốt nhất có thể công việc hiện tại của mình để tạo nên sự thăng tiến nghề nghiệp.
Đối với công ty, đó là việc khai thác triệt để thị trường mình đang có, tăng thị phần, giành giựt khách hàng với đối thủ để có thể thu gom doanh thu và lợi nhuận cao nhất.
=> Đây là giai đoạn mình tối ưu hiệu quả, khai thác những gì minh đang có càng nhiều càng tốt
Như vậy thì khi nào thì nên ở mode nào:
- Khi mọi chuyện đang thuận lợi, bật mode Exploit lên để khai thác triệt để.
- Khi mọi chuyện bắt đầu trở nên khó khăn (có thể do thị trường quá cạnh tranh, chuyên môn của mình ko còn là thế độc tôn nữa) thì bật mode Explore lên để khai phá.
Nhưng thật ra tốt nhất là phải duy trì song song theo nguyên tắc 80/20 chứ không chỉ nên một mode nào cả.
- Khi bạn đang có công việc thuận lợi, tập trung vào chuyên môn của mình 80% để thăng tiến, để kiếm tiền. Tuy nhiên vẫn dành 20% để tìm hiểu thêm những mảng khác, ngành khác, chuyên môn khác. Vừa để đỡ chán, vừa để dự phòng và cho mình cơ hội tìm thêm thu nhập hoặc các bước nhảy mới.
- Khi bạn mới bắt đầu hoặc khởi động lại, thì cho phép mình dành 80% thời gian để khám phá, thử nghiệm nhiều thứ khác nhau. Tuy nhiên vẫn dùng 20% để kiếm thu nhập từ kỹ năng mà bạn đang làm tốt nhất để nuôi sống chính mình.
Và cuối cùng, đây là cách hay làm của Expert Generalist để phát triển chữ T của họ ngày càng rộng ra, cũng như có thêm nhiều chỗ đào sâu mới.